Raport: Prokuratura pod specjalnym nadzorem

Raport: Prokuratura pod specjalnym nadzorem. Kadry i postępowanie «dobrej zmiany»

Raport ukazuje mechanizmy, przejawy i konsekwencje podporządkowania działań prokuratury i samych prokuratorów interesom partii rządzącej.

Raport powstał na podstawie szerokiej kwerendy publikacji medialnych i ich analizy od listopada 2015 do października 2018 oraz sporadycznie lat 2005-2007 (pierwszy PiS). Korzystano też z powszechnie dostępnych raportów, oficjalnych danych oraz informacji własnych. Raport jest punktem startu dla serwisu „panstwo-pis.pl”, systematycznie monitorującego zmiany kadrowe w prokuraturze i postępowania prokuratorów. Monitoring będzie się opierać na ww. źródłach. Wszędzie tam, gdzie udało się dotrzeć do nazwisk prokuratorów, publikowano je. W niektórych przypadkach relacje medialne ograniczały się jednak do bezimiennego opisania decyzji prokuratorskich.

I. Zmiany kadrowe

1. Zmiany ustawowe jako podstawa zmian kadrowych po 2015 r.

• Począwszy od 1990 r. Organizacja Narodów Zjednoczonych, organy Rady Europy i międzynarodowe organizacje zrzeszające prawników, formułują rekomendacje dotyczące funkcjonowania prokuratury i wykonywania zawodu prokuratora. Wprowadzona w 2010 r. reforma prokuratury zbliżała jej ustrój i zasady funkcjonowania do wymogów demokratycznego państwa prawa i standardów międzynarodowych.

• Najważniejszym elementem wprowadzonych w 2010 r. zmian było uniezależnienie prokuratury od innych organów władzy. Oddzielenie funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego spowodowało, że rząd stracił możliwość bieżącego wpływu na działalność prokuratury.

• Prokurator Generalny powoływany był przez Prezydenta RP na jedną, sześcioletnią kadencję spośród dwóch kandydatów wyłonionych w odrębnych konkursach prowadzonych przez Krajową Radę Sądownictwa i Krajową Radę Prokuratury.

• Tryb konkursowy pozwalał na wyłonienie kandydatów o najwyższych kwalifikacjach, cieszących się autorytetem w środowisku prokuratorów i sędziów.

• Przepisy ustawy zakazywały Prokuratorowi Generalnemu jakiejkolwiek aktywności politycznej.

• Prokurator Generalny składał Prezesowi Rady Ministrów za pośrednictwem Ministra Sprawiedliwości corocznie sprawozdania z działalności prokuratury. Mógł być odwołany przed upływem kadencji przez Sejm kwalifikowaną większością głosów – po odrzucenia sprawozdania – na wniosek Prezesa Rady Ministrów.

• Na straży niezależności prokuratorów stała Krajowa Rada Prokuratury. Prokurator Generalny powoływał prokuratorów na pierwsze i kolejne stanowiska służbowe jedynie spośród kandydatów wskazanych przez Radę, po przeprowadzeniu konkursu, w którym poddawano ocenie ścieżkę zawodową, kwalifikacje i merytoryczną sprawność kandydatów.

• Obowiązująca w latach 2010-2016 ustawa o prokuraturze zawierała gwarancję niezależności prokuratorów. Na decyzje podejmowane w śledztwach mogli wpływać tylko bezpośredni przełożeni prowadzących je prokuratorów.

• Niezależności służyła ponadto kadencyjność sprawowania funkcji prokuratorów apelacyjnych, okręgowych, rejonowych i ich zastępców. Szefowie jednostek i ich zastępcy byli powoływani przez Prokuratora Generalnego po zasięgnięciu opinii lokalnych organów samorządu prokuratorskiego. Prokurator Generalny mógł odwołać prokuratora z pełnionej funkcji przed upływem kadencji w przypadku nienależytego wykonywania obowiązków służbowych, po uzyskaniu zgody Krajowej Rady Prokuratury.

Zmiany prawno-organizacyjne z 2016 roku poszerzyły krąg osób uprawnionych do ingerencji w prokuratorskie czynności i niebezpiecznie wzmocniły uprawnienia Prokuratora Generalnego w zakresie polityki kadrowej.

• Prokurator Generalny, na wniosek Prokuratora Krajowego, powołuje i odwołuje dziś szefów prokuratur regionalnych, okręgowych i rejonowych (art. 15 § 1 ustawy Prawo o prokuraturze).

• Zniesiono kadencyjność sprawowania funkcji szefów i zastępców szefów jednostek prokuratury wszystkich szczebli, która zapewniała tym prokuratorom niezależność.

• Zniesiono konkursy na wyższe stanowiska w prokuraturze, co pozwala Prokuratorowi Generalnemu na przeprowadzanie dowolnych zmian kadrowych w dowolnym czasie.

• Złączenie przez polityków PiS prerogatyw Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego w rękach jednej osoby – Zbigniewa Ziobry zaowocowało centralizacją polityki kadrowej spotykaną jedynie w krajach autorytarnych.

Opisane wyżej zmiany zaowocowały szeregiem istotnych działań.

• W krótkim okresie wymieniono 6 zastępców Prokuratora Generalnego. Funkcję zachował tylko Robert Hernand mianowany w 2010 r. przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Nadal nadzoruje on Biuro Spraw Konstytucyjnych oraz Departament Postępowania Sądowego.

Pierwszym zastępcą Prokurator Generalnego i Prokuratorem Krajowym został Bogdan Święczkowski , który od listopada 2015 r. do 4 marca 2016 r. był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. Na funkcje zastępców Prokuratora Generalnego powołani zostali także Krzysztof Sierak , Marek Pasionek , Beata Marczak i Andrzej Pozorski . Zastępcą Prokuratora Generalnego do Spraw Wojskowych został Waldemar Puławski , którego w lutym 2018 r. zastąpił Przemysław Funiok .

• W Prokuraturze Krajowej wymieniono niemal wszystkich prokuratorów kierujących wiodącymi 7 biurami lub departamentami, a także ich zastępców. W Departamencie Postępowania Przygotowawczego Bogusława Michalskiego zastąpiła na dyrektorskim stanowisku Barbara Sworobowicz . W Departamencie Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Zbigniewa Górszczyka zastąpił początkowo Mieczysław Śledź , a następnie Jerzy Gajewski . W Departamencie Postępowania Sądowego w miejsce odwołanego Andrzeja Pogorzelskiego powołano Zbigniewa Siejbika . W Biurze Kadr Krzysztofa Kozdronkiewicza zastąpił Jarosław Hołda , a następnie stanowisko to objął Leszek Drwęski . W Biurze Prezydialnym Ryszarda Tłuczkiewicza zastąpił Przemysław Funiok, a po nim Tomasz Szafrański . W Biurze Współpracy Międzynarodowej Józefa Gemrę zastąpił Marcin Szumacher .

Jednocześnie stworzono i obsadzono dodatkowe 3 komórki organizacyjne. Dyrektorem Departamentu do Spraw Przestępczości Gospodarczej został Michał Ostrowski , Biura Prokuratora Krajowego – Jarosław Duś , a Naczelnikiem Wydziału Spraw Wewnętrznych, w którym prowadzone są śledztwa przeciwko sędziom i prokuratorom – Elżbieta Janicka . Po jej awansie zastąpił ją Adam Gierk . Dyrektorską funkcję utrzymał jedynie prokurator Andrzej Stankowski , który nadal kieruje Biurem Spraw Konstytucyjnych. Biuro to przygotowuje obecnie stanowiska i wnioski Prokuratora Generalnego jednoznacznie wspierające przed Trybunałem Konstytucyjnym ustawodawstwo obecnej władzy.

• We wszystkich 11 prokuraturach regionalnych i 44 z 45 prokuratur okręgowych wymieniono szefów i ich zastępców. Ten sam mechanizm zastosowano w 90% z 342 prokuratur rejonowych. Wymiana kadrowa stopniowo objęła także naczelników wydziałów w prokuraturach regionalnych i okręgowych, a także kierowników działów w prokuraturach okręgowych i rejonowych. Spośród prokuratorów okręgowych dotychczasową funkcję zachowała jedynie Hanna Lewczuk , która kieruje Prokuraturą Okręgową w Suwałkach. Zainteresowanie prawniczego środowiska budziła częsta obecność Hanny Lewczuk na uroczystościach organizowanych przez Jarosława Zielińskiego, wiceministra w MSWiA.

Nie możemy podać liczby wymienionych naczelników oraz kierowników działów, ponieważ w ich przypadku proces zmian jest ciągły i trwa już ponad 2,5 roku. W efekcie szefów niektórych jednostek wymieniano w tym czasie już dwukrotnie. W sumie środowisko prawnicze szacuje, że w ciągu kilku miesięcy wymieniono w prokuraturze liczącej łącznie około 6.100 prokuratorów i asesorów 1.000 osób funkcyjnych mogących wpływać we wzmocniony sposób na decyzje podejmowane przez prokuratorów wykonujących zadania śledcze lub oskarżycielskie. Oznacza to, że poprzez dobór kadr kierowniczych Prokurator Generalny może zapewnić sobie wpływ na rozstrzygniecie każdego postępowania prowadzonego w prokuraturze. Według autorów raportu „Dobra zmiana” w prokuraturze opublikowanego przez Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex Super Omnia”, podstawowym kryterium arbitralnych decyzji o powoływaniu wybranych prokuratorów na stanowiska są ich powiązania lub prowadzenie sztandarowych śledztw w okresie pełnienia przez Zbigniewa Ziobro funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego w latach 2005-2007. Wzajemne relacje tej grupy prokuratorów zostały utrwalone przez przynależność do założonego w 2008 roku Stowarzyszenia Prokuratorów Ad Vocem. Szacuje się, że 50% liczącego około 30 członków stowarzyszenia Ad Vocem awansowało po 4 marca 2016 r., czyli od wejścia w życie nowych regulacji.

2.Sieć Ad Vocem i inne nieformalne powiązania

Lista awansujących po 2016 roku prokuratorów, którzy są powiązani z Ad Vocem oraz ekipą PiS jest długa.

• Do Stowarzyszenia Ad Vocem należy pięciu zastępców Prokuratora Generalnego: Bogdan Święczkowski, Marek Pasionek, Krzysztof Sierak, Robert Hernand i Przemysław Funiok.

• Sześcioro prokuratorów – na 19 należących do kadry dyrektorskiej wiodących biur i departamentów Prokuratury Krajowej – tj. Jarosław Hołda, Zbigniew Siejbik, Elżbieta Janicka, Małgorzata Bednarek , Michał Ostrowski, Jacek Wygoda oraz czterech szefów prokuratur regionalnych (Tomasz Janeczek , Andrzej Golec , Marek Woźniak , Piotr Kowalczyk ) także łączyła przynależność do Ad Vocem. Należy podkreślić, że Małgorzata Bednarek i Jacek Wygoda są aktualnie sędziami Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, Andrzej Golec został delegowany do Prokuratury Krajowej i nie pełni już wcześniejszej funkcji, a Jarosław Hołda powrócił w stan spoczynku.

• Do stowarzyszenia Ad Vocem należy również pięć osób, które kierują prokuratorami okręgowymi: Radosław Woźniak w Gliwicach , Elżbieta Funiok w Częstochowie , Marek Gołębiewski w Jeleniej Górze , Wiesław Dworczak w Świdnicy i Zbigniew Harasimiuk w Legnicy .

• Z kolei dwaj inni członkowie Ad Vocem, prokuratorzy wrocławskiej prokuratury okręgowej: Bartosz Biernat i Robert Kaczor zostali delegowani do prowadzenia śledztw w Prokuraturze Krajowej.

• Zastępca Prokuratora Generalnego Beata Marczak podejmowała wraz z prokuratorem Mariuszem Jaworskim decyzje o zatrzymaniu Janusza Kaczmarka, Konrada Kornatowskiego i Jaromira Netzla w śledztwie dotyczącym ujawnienia pamiętnej prowokacji podjętej wobec Andrzeja Leppera.

• Andrzej Szeliga Prokurator Regionalny w Warszawie i wspomniana Elżbieta Janicka, a także Jarosław Duś, Dyrektor Biura Prokuratora Krajowego, w latach 2005-2007 brali udział w najważniejszych śledztwach prowadzonych przez CBA pod nadzorem Prokuratury Okręgowej w Warszawie: przeciwko Ministrowi Sportu Tomaszowi Lipcowi, kardiochirurgowi Mirosławowi Garlickiemu i ujawnienia prowokacji CBA wobec Andrzeja Leppera .

• Zbigniew Siejbik (Dyrektor Departamentu Postępowania) i Prokurator Krajowy Bogdan Święczkowski jeszcze na przełomie lat 2000-2001, gdy podsekretarzem stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości był Zbigniew Ziobro, zostali delegowani do Prokuratury Krajowej, gdzie prowadzili wspólnie śledztwo w sprawie grupy przestępczej z okolic Wyszkowa. W latach 2005–2007 obaj pełnili funkcje dyrektorskie w prokuraturze Krajowej.

• Małgorzata Bednarek w latach 2005-2007 pełniła funkcję prokuratora Okręgowego w Bielsku Białej.

• Jacek Wygoda pracował, podobnie jak Zbigniew Ziobro, w latach 1999-2000 w Generalnym Inspektoracie Celnym. Wszystkie istotne awanse w prokuraturze uzyskał w latach 2005-2007. W 2006 r. został Prokuratorem Rejonowym w Myślenicach. Od marca 2007 r. pracował w krakowskiej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Następnie na mocy decyzji Prezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyńskiego został Dyrektorem Pionu Lustracyjnego IPN.

• Tomasz Szafrański był sędzią Sądu Rejonowego dla Krakowa Śródmieście. Rozpoznawał tam sprawy inicjowane przez Stowarzyszenie KATON, które założył Zbigniew Ziobro. Jego sposób prowadzenia tych spraw oraz ich rozstrzygnięcia zyskały uznanie Zbigniewa Ziobry. Z powodu postepowania dyscyplinarnego Tomasz Szafrański odszedł z sądu. Po 2005 r. został powołany przez Zbigniewa Ziobrę na stanowisko prokuratora i jednocześnie delegowany do Ministerstwa Sprawiedliwości. W 2016 r. awansował dwukrotnie na wyższe stanowiska prokuratorskie. Ostatecznie uzyskał z rak Zbigniewa Ziobry powołanie na stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej i funkcję dyrektorską. Według wiedzy autorów raportu nigdy nie podejmował czynności śledczych lub oskarżycielskich, choć prokuratorem został 13 lat temu.

• Prokurator Julita Dziedzic-Bogucka z Prokuratury Krajowej uczestnicząca w postępowaniu wobec Stanisława Gawłowskiego jest żoną działacza politycznego PiS, który w październiku 2018 r. zdobył z list tej partii mandat radnego sejmiku wojewódzkiego.

3. Przyspieszone awanse i powiązania

Ostatnie lata w prokuraturze charakteryzują się znaczną liczbą przyspieszonych awansów dokonywanych mimo braku należytego doświadczenia zawodowego. Młodzi wiekiem lub stażem prokuratorzy powoływani do pracy w strukturach prokuratur okręgowych albo regionalnych, szybko uzyskują stanowiska odpowiadające tytularnie randze prokuratury, w której pełnią powierzone funkcje. Tym samym w przyspieszonym tempie zrównują się stopniem ze swoimi nowymi, często bardziej doświadczonymi, podwładnymi z tytułami prokuratorów prokuratury okręgowej albo regionalnej. W szczególnym trybie (art. 76 par. 5 ustawy z dnia 28 lutego 2016 r. Prawo o prokuraturze), bez wymaganego stażu pracy na niższym stanowisku służbowym wyższe tytuły otrzymali: • Katarzyna Fedeńczuk – powołana na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Lublinie 29 lutego 2016 roku, po upływie 41 dni, tj. 5 kwietnia 2016 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Lublinie. Do odwołania we wrześniu 2018 r. pełniła funkcję Prokuratora Regionalnego w Lublinie. • Elżbieta Pieniążek – prokurator Prokuratury Okręgowej w Białymstoku, powołana na to stanowisko 29 marca 2016 roku, po niespełna sześciu miesiącach, tj. 19 września 2016 roku, powołana na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej. Od 2005 roku pełniła funkcję naczelnika i zastępcy szefa Delegatury CBA w Białymstoku, a następnie wróciła do pracy w białostockiej prokuraturze rejonowej. • Natalia Wieczorek – prokurator Prokuratury Rejonowej w Świdnicy powołana na pierwsze stanowisko prokuratorskie 15 lipca 2016 roku. Po 10 miesiącach, tj. 20 maja 2017 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej w Świdnicy, a dodatkowo otrzymała funkcję Kierownika Działu do Spraw Przestępczości Gospodarczej w Wydziale I Śledczym Prokuratury Okręgowej w Świdnicy. • Wojciech Wassermann – prokurator Prokuratury Rejonowej Prądnik Biały w Krakowie, powołany na pierwsze stanowisko prokuratorskie 30 marca 2015 roku; po 13 miesiącach tj. 29 maja 2016 roku powołany na stanowisko służbowe prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krakowie. • Dawid Hieropolitański – prokurator Prokuratury Okręgowej w Warszawie, powołany na to stanowisko 4 listopada 2015 roku; po 11 miesiącach tj. 19 września 2016 roku, powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Warszawie, gdzie sprawuje funkcję Naczelnika Wydziału Finansowo-Skarbowego. • Iwona Chrobak-Farquharson – członek Rady Głównej Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP przez rok była prokuratorem Prokuratury Okręgowej w Szczecinie. 24 marca 2016 roku została powołana na kierownika działu w Prokuraturze Okręgowej w Szczecinie, a po upływie niespełna 12 miesięcy, tj. 10 marca 2017 roku – na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Szczecinie; aktualnie jest rzecznikiem prasowym tej jednostki. • Paweł Wilkoszewski – prokurator Prokuratury Okręgowej w Warszawie, były asystent Zbigniewa Ziobry, powołany na to stanowisko 9 marca 2016 roku; po niespełna 13 miesiącach tj. 28 marca 2017 roku powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Warszawie i oddelegowany do Prokuratury Krajowej. • Joanna Komolka – prokurator Prokuratury Okręgowej w Poznaniu, powołana na to stanowisko 20 stycznia 2016 roku; po upływie niespełna 14 miesięcy tj. 29 maja 2017 roku powołana na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Poznaniu. • Grzegorz Kulon – prokurator Prokuratury Okręgowej w Gdańsku, powołany na to stanowisko 20 stycznia 2016 roku; po upływie 16 miesięcy tj. 24 kwietnia 2017 roku powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Gdańsku i oddelegowany do Prokuratury Krajowej. • Arkadiusz Jaraszek – były dziennikarz Rzeczpospolitej, prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa Ochota w Warszawie powołany na pierwsze stanowisko prokuratorskie 23 czerwca 2015 roku; po 17 miesiącach, tj. 25 listopada 2016 roku, powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie, delegowany do Działu Prasowego Prokuratury Krajowej. • Marcin Szumacher – powołany na pierwsze stanowisko prokuratorskie – prokuratora Prokuratury Rejonowej w Gdyni 16 stycznia 2013 roku, 11 kwietnia 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowy w Gdańsku; po upływie 19 miesięcy tj. 5 grudnia 2017 roku powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Gdańsku. • Ewa Bialik – rzecznik prasowa Prokuratora Krajowego. 1 kwietnia 2016 roku została powołana na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce; po upływie roku i 6 miesięcy tj. 1 października 2017 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Białymstoku; delegowana do Prokuratury Krajowej. • Paweł Sawoń – 6 lat i 6 miesięcy stażu jako prokurator Prokuratury Rejonowej w Pułtusku. 4 lipca 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce, a po upływie roku i 6 miesięcy tj. w styczniu 2018 roku – prokuratora Prokuratury Regionalnej w Białymstoku; pełni funkcję zastępcy Prokuratora Regionalnego w tej jednostce i rzecznika prasowego. • Krzysztof Gienas – od 29 lipca 2014 roku prokurator Prokuratury Okręgowej w Szczecinie; po upływie roku i 9 miesięcy tj. 20 kwietnia 2016 roku powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Szczecinie. • Kamil Stronikowski – od 29 lipca 2014 roku prokurator Prokuratury Okręgowej w Szczecinie; po upływie roku i 9 miesięcy tj. 20 kwietnia 2016 roku został powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Szczecinie. • Beata Sobieraj-Skonieczna – 15 marca 2016 roku została powołana na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Płocku; po upływie roku i 9 miesięcy, tj. 5 grudnia 2017 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Łodzi; pełni funkcję zastępcy dyrektora Biura Prezydialnego w Prokuraturze Krajowej. • Jacek Skała – 18 kwietnia 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krakowie i został jednocześnie delegowany do Prokuratury Krajowej; po upływie 2 lat tj. w kwietniu 2018 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Krakowie. Powszechnie znany jako apologeta „dobrej zmiany” w prokuraturze i autor przepisów nakazujących wszystkim prokuratorom prowadzenie postępowań. Od momentu delegacji do Prokuratury Krajowej nie wykonuje żadnych czynności prokuratorskich. W 2017 r. został ponownie wybrany Przewodniczącym Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury. Uczestnikom zebrania wyborczego zarekomendował go listownie Zbigniew Ziobro. W piśmie tym Prokurator Generalny przywoływał wspólne ustalania z roku 2015 r. Zdecydowaną większość członków Związku stanowią urzędnicy zatrudnieni w prokuraturze, natomiast w jego władzach przeważają prokuratorzy. • Tomasz Piekarski – 2 grudnia 2014 roku powołany na stanowisko prokuratora prokuratury okręgowej; po upływie 2 lat i 5 miesięcy tj. 31 maja 2017 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Katowicach i został delegowany do Prokuratury Krajowej, • Magdalena Branicka – prokurator Prokuratury Rejonowej w Tczewie powołana na pierwsze stanowisko prokuratorskie 7 listopada 2013 roku; po ponad 2 i pół roku tj. 27 kwietnia 2016 roku powołana na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Gdańsku, a następnie 1 maja 2016 roku oddelegowana do Prokuratury Regionalnej w Gdańsku. • Paweł Iciek – prokurator Prokuratury Okręgowej w Krakowie powołany na to stanowisko 30 stycznia 2014 roku; po upływie 2 lat i 9 miesięcy tj. 4 września 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Krakowie, • Tomasz Krzesiewicz – prokurator Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze powołany na pierwsze stanowisko prokuratorskie 4 marca 2014 roku; po 2 latach i 6 miesiącach tj. 22 sierpnia 2016 roku powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze i oddelegowany do wykonywania czynności służbowych w Dolnośląskim Wydziale Zamiejscowym Departamentu ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej, • Piotr Komotajtis – na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Lublinie został powołany 13 czerwca 2013 roku; po upływie 2 lat i 10 miesięcy tj. 5 kwietnia 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Lublinie; pełnił – do odwołania we wrześniu 2018 r. – funkcję Zastępcy Prokuratora Regionalnego tej jednostki. • Agnieszka Zabłocka-Konopka – prokurator Prokuratury Okręgowej w Warszawie od 23 lutego 2016 roku do 24 kwietnia 2016 roku; 25 kwietnia 2016 roku, uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Warszawie; pełni funkcję rzecznika prasowego w tej jednostce. • Marzanna Mucha-Podlewska – prokurator Prokuratury Okręgowej w Warszawie od 4 listopada 2015 roku do 8 marca 2016 roku; 9 marca 2016 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Warszawie; pełniła do maja 2018 r. funkcję Zastępcy Prokuratora Regionalnego w tej jednostce. • Paweł Kołodziejski – prokurator Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy od 29 lutego 2016 roku; po niespełna 2 miesiącach tj. 22 kwietnia 2016 roku powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Gdańsku; dodatkowo pełni funkcję Naczelnika Wydziału II ds. Przestępczości Finansowo-Skarbowej w tej jednostce. • Joanna Władczyn-Hojda – prokurator Prokuratury Okręgowej w Gdańsku od 23 czerwca 2015 roku; po 10 miesiącach tj. 22 kwietnia 2016 roku powołana na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Gdańsku. • Marzena Czyżyk – prokurator Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy od 20 kwietnia 2015 roku; po 12 miesiącach tj. 22 kwietnia 2016 roku powołana na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Gdańsku. • Ewa Daliga – prokurator Prokuratury Okręgowej w Gdańsku od 30 marca 2015 roku; po ponad 12 miesiącach, tj. 22 kwietnia 2016 roku, powołana na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Gdańsku; dodatkowo pełni funkcję Naczelnika Wydziału I ds. Przestępczości Gospodarczej w tej jednostce. • Paweł Zmitrowicz – prokurator Prokuratury Okręgowej w Gdańsku od 8 kwietnia 2014 roku; po ponad 2 latach tj. 22 kwietnia 2016 roku powołany na stanowisko prokuratora Prokuratury Regionalnej w Gdańsku. Błyskawicznie na najwyższe stanowisko w prokuratorskiej hierarchii, czyli prokuratora Prokuratury Krajowej awansowało pięcioro prokuratorów, którym jednocześnie powierzono pełnienie funkcji kierowniczych: • Tomasz Szafrański (dyrektor Biura Prezydialnego ), • Agata Piasny i Elżbieta Janicka (zastępcy dyrektora Departamentu Postepowania Sądowego), • Sebastian Chmielewski (zastępca Dyrektora Departamentu Postepowania Przygotowawczego), • Jarosław Duś (dyrektor Biura prokuratora Krajowego ) Na przestrzeni kilku miesięcy 2016 r. powyższe osoby awansowały dwukrotnie. Przy czym Agata Gałuszka – Górska (zastępca Prokuratora Krajowego) na najwyższe stanowisko służbowe w prokuraturze awansowała z pominięciem bezpośrednio niższego stanowiska prokuratora prokuratury regionalnej.

4. Osobliwe związki W ostatnich latach uwagę środowiska prawniczego zwraca także grupa prokuratorów z wyraźnymi powiązaniami rodzinnymi z politykami PiS lub osobami powiązanymi z Ad Vocem. • Agata Gałuszka-Górska powołana w marcu 2016 r. na funkcję zastępcy Prokuratora Krajowego i awansowana o 2 stopnie na stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej była żoną zmarłego w kwietniu 2016 r. posła PiS Artura Górskiego. ● Magdalena Witko od kwietnia 2016 r. pełniąca funkcję Prokuratora Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim jest żoną byłego posła PiS Marcina Witko, prezydenta Tomaszowa Mazowieckiego z rekomendacji tejże partii. ● Prokurator Okręgowy w Częstochowie Elżbieta Funiok jest żoną zastępcy Prokuratora Generalnego ds. Wojskowych Przemysława Funioka i podobnie jak mąż działaczką Ad Vocem. ● Małgorzata Bednarek jest żoną Pawła Bednarka, byłego skarbnika śląskich struktur PiS, obecnie dyrektora Miejskiego Zarządu Dróg i Mostów w Jaworznie. W marcu 2016 r. – po kolejnych awansach – objęła funkcję naczelnika i zastępcy dyrektora w Prokuraturze Krajowej. Wsławiła się skrajnym brakiem zaufania wobec podwładnych prokuratorów . Uzyskała również stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej. Była założycielką i pierwszą prezeską Stowarzyszenia Ad Vocem. ● Wojciech Wassermann powołany w wyjątkowym trybie 29 maja 2016 roku na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krakowie jest synem zmarłego Zbigniewa Wassermanna i bratem poseł Małgorzaty Wassermann. ● Barbara Piotrowicz powołana we wrześniu 2016 r. bez konkursu na stanowisko prokuratora Prokuratury Rejonowej w Krośnie jest córką posła Stanisława Piotrowicza. ● Krzysztof Urgacz powołany 1 lipca 2016 r. na stanowisko prokuratora Prokuratury regionalnej w Katowicach jest szwagrem Jarosława Hołdy, który do lipca 2018 r. pełnił funkcję dyrektora Biura Kadr w Prokuraturze Krajowej. Najwyższym zaufaniem obdarzani są i awansowani na najwyższe funkcje prokuratorzy, którzy byli zmuszeni wyjaśniać przed komisjami śledczymi lub w odrębnych postępowaniach, zasadność podejmowanych przez siebie czynności w wielu sprawach z lat 2005-2007 r. Często dotyczy to spraw bulwersujących opinię publiczną: ● Bogdan Święczkowski, Krzysztof Sierak, Jarosław Hołda oraz Tomasz Janeczek wyjaśniali swój wpływ na przebieg śledztwa lub tragiczne w skutkach zatrzymanie Barbary Blidy. Prowadzone w latach 2008-2011 w łódzkiej prokuraturze apelacyjnej śledztwo nie doprowadziło do przedstawienia tym prokuratorom zarzutów. Natomiast raport działającej w tym samym czasie komisji śledczej wskazywał na odpowiedzialność konstytucyjną Jarosława Kaczyńskiego i Zbigniewa Ziobry oraz odpowiedzialność karną Bogdana Święczkowskiego i Grzegorza Ocieczka, którzy kierowali ABW . ● Elżbieta Janicka przed sejmową komisją śledczą wyjaśniała powody odstąpienia – w okresie poprzedzającym wybory parlamentarne w 2007 r. – od przedstawienia zarzutów Tomaszowi Lipcowi, Ministrowi Sportu w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. ● W związku ze śledztwem prowadzonym przez Adama Rocha, zastępcę Prokuratora Regionalnego w Katowicach, Europejski Trybunał Praw Człowieka dwukrotnie stwierdził naruszenie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z powodu przesłuchania rodzącej kobiety i bezzasadnie długotrwałego aresztowania głównego podejrzanego. Adam Roch , tak jak Małgorzata Bednarek, Jacek Wygoda i 2 innych prokuratorów, został we wrześniu powołany przez Prezydenta na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w Izbie Dyscyplinarnej. Szafowanie tytułami służbowymi, które – warto to podkreślić – mają wpływ na wysokość wynagrodzenia, przybrało także inny wymiar. Niektórzy prokuratorzy powołani do pełnienia funkcji kierowniczych otrzymali awanse na stanowiska służbowe związane z wykonywaniem obowiązków w jednostce wyższego stopnia. Taki podwójny dowód zaufania (wyższe stanowisko i kierownicza funkcja) zapewnia wyższe wynagrodzenie w trakcie sprawowania kierowniczej funkcji, a po odwołaniu gwarantuje pracę w jednostce wyższego stopnia. Oto przykłady wszystkich dotychczasowych podwójnych awansów: ● Andrzej Szeliga, Prokurator Regionalny w Warszawie, z chwilą powołania do pełnienia funkcji uzyskał awans na stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej. ● Podobne wyróżnienie było udziałem Tomasza Janeczka, Prokuratura Regionalnego w Katowicach i Marka Woźniaka, Prokuratora Regionalnego w Katowicach. Obaj są członkami Ad Vocem. Obaj pełnili ważne funkcje w latach 2005-2007. Tomasz Janeczek był Prokuratorem Apelacyjnym w Katowicach, a Marek Woźniak pełnił funkcję naczelnika krakowskiego wydziału ds. przestępczości zorganizowanej prokuratury Krajowej. ● Siedmiu nowych prokuratorów okręgowych: Radosław Woźniak w Gliwicach, Elżbieta Funiok w Częstochowie, Marek Gołębiewski w Jeleniej Górze, Wiesław Dworczak w Świdnicy (członkowie Ad Vocem), a także Rafał Babiński w Krakowie, Remigiusz Dobrowolski w Szczecinie oraz Zbigniew Bocheński w Tarnowie, zostali awansowani na stanowiska prokuratorów prokuratur regionalnych.

5. Mechanizm delegacji i degradacji Ukrytą formą awansu stały się delegacje prokuratorów przenoszonych w ten sposób do jednostek wyższego stopnia. Zachętę do pilnego wykonywania czynności zawodowych w ramach delegacji do prokuratury nadrzędnej stanowi, należne w tym czasie, wyższe wynagrodzenie i swoista promesa definitywnego awansu. Dodatkowo prokurator delegowany ma słabszą pozycję służbową w nowej jednostce i unika konfrontacji poglądów z przełożonymi, ponieważ łatwo go odwołać. Znaczenie systemu delegacji w tzw. elastycznym modelu kształtowania polityki kadrowej prokuratury obrazuje fakt, że przepisy bezpośrednio poświęcone delegowaniu prokuratorów zajmują aż osiem stron ustawy Prawo o prokuraturze. Przykłady wykorzystywania tego systemu są bardzo liczne. ● W Prokuraturze Krajowej w oparciu o prokuratorów delegowanych, wynagradzanych według specjalnych zasad, stworzono trzy struktury śledcze tj. wydziały zamiejscowe, Wydział Spraw Wewnętrznych oraz Zespół Śledczy nr 1. ● W 11 wydziałach zamiejscowych do spraw przestępczości zorganizowanej i korupcji śledztwa prowadzą wyłącznie prokuratorzy delegowani. Spośród 123 prokuratorów delegowanych 17 ma stanowiska prokuratorów prokuratury rejonowej, 49 – prokuratury okręgowej, a 57 – prokuratury regionalnej. Wszyscy delegowani do tej struktury otrzymują wyższe uposażenie. Prokuratorzy prokuratur rejonowych i okręgowych otrzymują wynagrodzenie należne prokuratorom prokuratury regionalnej, a prokuratorzy prokuratur regionalnych otrzymują wynagrodzenie należne prokuratorom Prokuratury Krajowej. ● Śledztwa w powołanym do ścigania sędziów i prokuratorów Wydziale Spraw Wewnętrznych prowadzi 7 prokuratorów, którzy otrzymują finansowe dodatki funkcyjne i specjalne. Wszyscy prokuratorzy pracujący w Wydziale mają status prokuratorów delegowanych. ● Wyłącznie z prokuratorów delegowanych został stworzony Zespół Śledczy nr 1, powołany do prowadzenia śledztwa w sprawie katastrofy rządowego samolotu w Smoleńsku. Prokuratorzy Robert Bednarczyk , Jerzy Gajewski, Marek Kuczyński , Krzysztof Schwartz zostali delegowani do tego zespołu z prokuratur regionalnych, a prokuratorzy płk Jarosław Kałużny , Bartosz Biernat i Tomasz Walczak z prokuratur okręgowych. W takim składzie zespół funkcjonował pod nadzorem zastępcy Prokuratora Generalnego Marka Pasionka, gdy – wbrew stanowisku wielu rodzin ofiar – podjęta została decyzja o ekshumacji szczątków ich bliskich, którzy zginęli w katastrofie. Decyzja ta w świetle orzeczenia Trybunału w Strasburgu naruszała gwarantowane przez Europejską Konwencje Praw Człowieka prawo do prywatności rodzin. Prokuratorom, którzy wchodzili w skład zespołu z chwilą jego powołania przyznano specjalne dodatki, które spowodowały, że ich wynagrodzenie osiągnęło 150% dotychczasowego uposażenia. W grudniu 2017 r. prokuratorzy Robert Bednarczyk, Jerzy Gajewski, Marek Kuczyński i Krzysztof Schwartz zostali awansowani na stanowiska prokuratorów Prokuratury Krajowej . Jednocześnie doszło do roszad w składzie zespołu. Autorzy raportu nie dysponują aktualnym składem Zespołu, ponieważ informację udało się uzyskać tylko raz. Łącznie w Prokuraturze Krajowej obok około 60 prokuratorów powołanych trwale do pełnienia obowiązków, na tym szczeblu pracuje 281 prokuratorów delegowanych. Prokuratorzy Prokuratury Krajowej stanowią mniej niż 20 procent obsady kadrowej tej jednostki. Od marca 2016 r. do czerwca 2018 r., czyli od wprowadzenia zmian w funkcjonowaniu prokuratury delegowano do jednostek nadrzędnych ponad 1.100 prokuratorów. Liczbę delegowanych do Prokuratury Krajowej uzupełnia 274 delegacji do prokuratur regionalnych i 574 delegacji do prokuratur okręgowych. Liczby te mogą ulegać zmianom, ponieważ zdarzają się nieliczne odwołania z delegacji. Według Raportu Lex Super Omnia, łącznie na delegacjach we wszystkich jednostkach prokuratury było 1.102 prokuratorów, natomiast według danych Prokuratury Krajowej – 789 prokuratorów. Niektóre z osób delegowanych, często z bardzo krótkim stażem zawodowym, uzyskują awanse w przyspieszonym tempie: • prok. Monika Olba – prokurator Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze delegowana 25 kwietnia 2016 roku do Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze po 21 dniach, tj. 16 maja 2016 roku uzyskała tytuł prokuratora tej jednostki. • prok. Adam Gołuch – prokurator Prokuratury Okręgowej w Szczecinie od 18 września 2014 roku, 1 grudnia 2016 roku delegowany do Prokuratury Regionalnej w Szczecinie po miesiącu tj. 1 stycznia 2018 roku uzyskał tytuł prokuratora tej jednostki. • prok. Damian Sztachelek – prokurator prokuratury rejonowej Gliwice Zachód przez okres niespełna 3 lat, delegowany do Prokuratury Okręgowej w Bielsku-Białej po miesiącu uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bielsku-Białej; pełni funkcję zastępcy Prokuratora Okręgowego w Bielsku-Białej. • prok. Krzysztof Świątek – prokurator Prokuratury Rejonowej w Lwówku Śląskim, delegowany do Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze 25 kwietnia 2016 roku; po niespełna 2 miesiącach tj. 15 czerwca 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora tej jednostki. • prok. Tomasz Kuroszczyk – od 1 marca 2011 roku prokurator Prokuratury Rejonowej w Sochaczewie, 18 kwietnia 2016 roku delegowany do Prokuratury Okręgowej Warszawa-Praga w Warszawie; po upływie 4 miesięcy tj. 15 sierpnia 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora tej jednostki; pełni funkcję Naczelnika Wydziału Śledczego. • prok. Piotr Wieczorkowski – prokurator Prokuratury Rejonowej w Bolesławcu, delegowany do Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze 4 maja 2016 roku; po niespełna 5 miesiącach tj. 1 października 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora tej jednostki. • prok. Małgorzata Łapińska-Prus – prokurator Prokuratury Rejonowej w Bielsku-Białej Północ z niespełna sześcioletnim stażem delegowana 6 maja 2016 roku do Prokuratury Regionalnej w Katowicach; po niespełna 5 miesiącach uzyskała tytuł prokuratora tej jednostki. • prok. Edyta Bartoszuk – prokurator Prokuratury Rejonowej, 25 października 2016 roku została oddelegowana do Prokuratury Regionalnej w Białymstoku; po 5 miesiącach tj. 25 marca 2017 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku. • prok. Agnieszka Ostapowicz – prokurator Prokuratury Rejonowej z sześcioletnim stażem, 9 maja 2016 roku została oddelegowana do Prokuratury Regionalnej w Białymstoku; po 5 miesiącach tj. 1 listopada 2016 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej w Olsztynie, pełni funkcję Naczelnika Wydziału I ds. Przestępczości Gospodarczej. • prok. Mariusz Matys – od 16 stycznia 2013 roku prokurator Prokuratury Rejonowej w Żyrardowie, 16 maja 2016 roku delegowany do Prokuratury Okręgowej Warszawa Praga; po 5 miesiącach tj. 17 października 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora tej jednostki; pełni funkcję kierownika działu śledczego. • prok. Ewelina Świętalska – 9 października 2013 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu, delegowana do Dolnośląskiego Wydziału Zamiejscowego Departamentu Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej; po 6 miesiącach tj. 10 kwietnia 2017 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu, • prok. Karol Węgrzyn – prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa-Śródmieście od 26 lutego 2013 roku, 11 kwietnia 2016 roku delegowany do Prokuratury Okręgowej w Warszawie; po 6 miesiącach tj. 15 października 2017 roku uzyskał tytuł prokuratora tej jednostki. • prok. Andrzej Hołdys – 3 lipca 2017 roku delegowany do Prokuratury Okręgowej w Bielsku-Białej od razu na stanowisko wizytatora; po niespełna 7 miesiącach tj. 1 marca 2018 roku uzyskał tytuł prokuratora tej jednostki. • prok. Marcin Kuźma – prokurator Prokuratury Rejonowej, 7 lipca 2016 roku został delegowany do Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu; po 9 miesiącach tj. 1 kwietnia 2017 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu. • prok. Krzysztof Sztur – prokurator Prokuratury Rejonowej delegowany 27 lipca 2016 roku do Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu; 15 maja 2017 roku, po 10 miesiącach, uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu. • prok. Paweł Król – prokurator Prokuratury Rejonowej, 15 kwietnia 2016 roku delegowany do Podkarpackiego Wydziału Zamiejscowego Departamentu ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej; po 10 miesiącach tj. w lutym 2018 roku otrzymał tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej w Rzeszowie. • prok. Anna Kuziemska-Wawrzko – prokurator Prokuratury Rejonowej, delegowana 6 maja 2016 roku do Prokuratury Okręgowej w Łodzi; po 10 miesiącach tj. 25 marca 2017 roku otrzymała tytuł prokuratora tej jednostki, • prok. Marcin Faszcza – prokurator Prokuratury Rejonowej od 24 stycznia 2017 roku, delegowany do Prokuratury Regionalnej w Białymstoku; aktualnie pełni funkcję Naczelnika Wydziału Organizacyjno-Sądowego w tej jednostce. Równolegle z wymianą szefów prokuratur i innych prokuratorów funkcyjnych, Prokurator Generalny arbitralnymi decyzjami przeniósł 22 prokuratorów Prokuratury Generalnej i 91 prokuratorów prokuratur apelacyjnych na niższe stanowiska służbowe. Tym samym, osoby te zostały zdegradowane na zawsze. Mają niższe tytuły niż wcześniej i zachowały jedynie dotychczasowe uposażenie, ale bez możliwości podwyżki. Mechanizm doboru współpracowników przez niezależnego Prokuratora Generalnego w 2010 r. nie był tak arbitralny. Dotyczył jedynie prokuratorów aspirujących do stanowisk w Prokuraturze Generalnej, którzy byli opiniowani przez radę prokuratorów. Przeniesienie mogło nastąpić jedynie o jeden szczebel – do prokuratury apelacyjnej. W przypadku sprzeciwu (podobnie jak w przypadku sędziów), prokurator przenoszony był w stan spoczynku z zachowaniem prawa do dotychczasowego, pełnego wynagrodzenia, aż do uzyskania wieku emerytalnego. ● Zdegradowani zostali zastępcy Prokuratora Generalnego Marzena Kowalska i Marek Jamrogowicz oraz większość prokuratorów apelacyjnych, którzy nie osiągnęli wieku uprawniającego do przejścia na prokuratorską emeryturę. ● Do prokuratur okręgowych i rejonowych zostali przeniesieni także prokuratorzy pełniący istotne role w przeszłości, tacy jak Katarzyna Kwiatkowska, Małgorzata Wilkosz-Śliwa, Jacek Bilewicz, Andrzej Janecki, Robert Majewski, Bogdan Olewiński, Krzysztof Parchimowicz, Marek Staszak, Marek Wełna, Sebastian Rohm. ● Degradacja dotknęła prokuratorów likwidowanej prokuratury wojskowej, którzy brali udział w prowadzeniu śledztwa w sprawie katastrofy lotniczej w Smoleńsku. Pułkownik Ireneusz Szeląg, który był szefem Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Warszawie i nadzorował śledztwo został przeniesiony do warszawskiej prokuratury rejonowej, podobnie jak płk. Zbigniew Rzepa i mjr Marcin Maksjan. Pułkownik Waldemar Praszczyk został przez Prokuratora Generalnego przeniesiony do poznańskiej prokuratury rejonowej. Ppłk. Janusz Wójcik i ppłk. Karol Kopczyk nowe miejsce służbowe znaleźli odpowiednio w Departamencie do Spraw Wojskowych Prokuratury Krajowej i prokuraturze regionalnej. Prokurator Karol Kopczyk jedynie przez krótki czas brał udział w pracach nowego zespołu prowadzącego śledztwo w sprawie katastrofy. 14 marca 2016 r. ówczesny Minister Obrony Narodowej – Antoni Macierewicz, wydał wobec prokuratorów wojskowych W. Praszczyka, Zb. Rzepy, J. Wójcika i M. Maksjana bezprawne, wykraczające poza kompetencje MON, decyzje o zwolnieniu tych oficerów ze stanowisk prokuratorskich i jednocześnie przeniósł ich do rezerwy kadrowej oraz skierował do dyspozycji określonych dowódców liniowych jednostek wojskowych . Decyzje nie zostały wykonane, gdyż kolidowały z decyzjami Prokuratora Generalnego, który był przełożonym prokuratorów. Opisane wyżej losy prokuratorów wojskowych nie wyczerpują tematu, który mógłby stanowić materiał na oddzielny raport, ale oddają ogólny obraz sytuacji. Prokuratorzy, którzy uzyskali uprawnienia emerytalne nie oczekiwali biernie na spodziewane decyzje Prokuratora Generalnego o degradacji. Już w 2015 r. odnotowano wzrost liczby prokuratorów, którzy rezygnowali z czynnej służby. ● Do 15 kwietnia 2016 r. w stan spoczynku odeszło 194 prokuratorów, w tym 16 prokuratorów Prokuratury Generalnej i 30 prokuratorów prokuratur apelacyjnych. ● W całym 2016 r. takie decyzje podjęło łącznie 305 osób. ● Do połowy 2017 r. dalsze 128 osób. Należy dodać, że w latach poprzedzających „dobrą zmianę” z uprawnień emerytalnych korzystało średnio 120 prokuratorów rocznie. Autorzy raportu nie dysponują informacjami, ilu prokuratorów przeszło w stan spoczynku w drugim półroczu 2017 r. i w 2018 r. Według Raportu Lex Super Omnia w prokuraturze mają ponadto miejsce przejścia z innych zawodów oraz powroty do prokuratury z natychmiastowym awansem. W przypadku transferów z innych zawodów prawniczych, na pierwsze stanowisko w trybie konkursowym przyjęto 36 osób, a w trybie pozakonkursowym 65 osób. Niektóre z nich uzyskały od razu wyższe stanowiska służbowe lub niezwłocznie zostały oddelegowane do wyższych jednostek. • Jacek Kryszczuk – od 1 do 31 lipca 1993 roku prokurator Prokuratury Wojewódzkiej w Warszawie, od 1 sierpnia 1993 roku wykonywał zawód adwokata; po powrocie do prokuratury 15 lipca 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Warszawie i niezwłocznie został oddelegowany do Departamentu Spraw Wojskowych Prokuratury Krajowej. • Piotr Szumowski – z prokuratury odszedł jako prokurator Prokuratury Okręgowej w Warszawie 30 września 2008 roku, po powrocie 2 lipca 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora Prokuratury Regionalnej w Warszawie i został delegowany do Prokuratury Krajowej. • Marek Czeszkiewicz – z prokuratury odszedł 26 marca 2007 roku jako asesor. Był Szefem Delegatury CBA w Rzeszowie. 20 czerwca 2016 roku uzyskał tytuł prokuratora prokuratury rejonowej, a 19 września 2016 roku – tytuł prokuratora prokuratury okręgowej w trybie nagrodowym; 25 marca 2017 roku ponownie odszedł z prokuratury i został doradcą Marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego, • Iwona Krysa-Skwiecińska – z prokuratury odeszła 29 lutego 1992 roku jako asesor Prokuratury Rejonowej Warszawa-Ochota w Warszawie. Po powrocie 15 lipca 2016 roku uzyskała tytuł prokuratora Prokuratury Okręgowej w Warszawie, • Arkadiusz Dura – z prokuratury odszedł jako prokurator Prokuratury Okręgowej w Warszawie 31 grudnia 2012 roku. Po powrocie 1 września 2016 roku został oddelegowany do Prokuratury Krajowej.

6. Podsumowanie Zmiany prawno-organizacyjne i związane z nimi ogromne przesunięcia kadrowe stworzyły system, w którym istnieją duże możliwości wywierania wpływu na niezależność prokuratorów. Zwłaszcza należących do trzech wymienionych niżej grup. ● Wśród 6.100 osób wykonujących w Polsce czynności prokuratorskie jest około 300 asesorów, którzy z mocy prawa podlegają aprobacie, co oznacza, że muszą uzyskać zgodę przełożonego na wydanie przygotowanej decyzji procesowej. ● Ponad 1.000 prokuratorów otrzymuje obecnie dodatki funkcyjne. Zniesienie kadencyjności sprawowania funkcji kierowniczych powoduje, że ich utrzymanie wymaga posłuszeństwa i uległości wobec przełożonych. ● Dalszych 1.100 prokuratorów to prokuratorzy delegowani. Zwykle niedoświadczeni i – zdaniem autorów raportu Lex Super Omnia – niegotowi do poświęcenia perspektywy awansu na rzecz obrony własnych decyzji procesowych. W rezultacie można szacować, że około 2.400 prokuratorów i asesorów może być podatnych na przyjmowanie i wykonywanie lub przekazywanie poleceń, wskazówek oraz instrukcji, co niweczyłoby niezależność prokuratorów, a także ich indywidualną odpowiedzialność za podejmowane decyzje. Dodatkowo wprowadzono wszechstronny system nadzoru, który upodabnia pozycję prokuratora do sytuacji zdobywającego dopiero doświadczenie asesora. Stworzone zostały warunki kontroli i wpływu na przebieg każdego postępowania istotnego z punktu widzenia władz. Wytyczne Prokuratora Generalnego i ich rozwinięcie przez Prokuratora Krajowego stanowią powrót do rozwiązań ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o szczególnej odpowiedzialności karnej. Surowa represja karna w sprawach gospodarczych i finansowych uznawana jest ponownie za ważny instrument wspomożenia gospodarki państwa. Porównanie prokuratury „dobrej zmiany” do prokuratury „tropiącej układ” w latach 2005-2007 pozwala dostrzec kilka różnic, wynikających z uwarunkowań politycznych. W latach 2005-2007 zmiany kadrowe miały mniejszy wymiar. Nie dokonano masowych degradacji i nie doszło do exodusu doświadczonych prokuratorów w stan spoczynku. W Prokuraturze Krajowej utworzono wprawdzie 11 wydziałów zamiejscowych do spraw przestępczości zorganizowanej, które miały podjąć się ścigania uczestników „układu”, ale ostatecznie sprawy o charakterze politycznym kierowano głównie do obdarzonej zaufaniem prokuratury katowickiej i funkcjonującego w Katowicach wydziału zamiejscowego Prokuratury Krajowej. Obecnie kierownictwo prokuratury unika obciążania jednej prokuratury sprawami politycznymi. Dobór kadr i zmienione przepisy zapewniają prowadzenie postępowań w sposób oczekiwany przez przełożonych w każdej prokuraturze w kraju i w każdej sferze aktywności.

II. Przypadki budzących wątpliwości działań i zaniechań prokuratorów Na wstępie należy podkreślić, że poprzez „budzące wątpliwości” autorzy rozumieją działania, co do których wątpliwości wyrażali dziennikarze publikujący w mediach. Zmiany organizacyjne i związane z nimi mechanizmy wymiany kadrowej, awansów opartych na decyzjach oderwanych od merytorycznych kryteriów, a także delegowania traktowanego jako nagroda wyjaśniają afirmację prokuratury dla kolejnych zmian ustaw godzących w niezależność sądów i niezawisłość sędziów.

1. Przykłady działań prokuratury w kwestiach Konstytucji i wolności obywatelskich Prokuratura milczała, mimo że uchwalane przepisy naruszały Konstytucję. W trakcie sporu o Trybunał Konstytucyjny prokuratorzy z Biura Spraw Konstytucyjnych Prokuratury Krajowej przestali uczestniczyć w rozprawach Trybunału i przedstawiać pisemne stanowiska w procedowanych sprawach. Co gorsza w praktykę prokuratury wpisały się wnioski Prokuratora Generalnego zmierzające do zneutralizowania przez Trybunał Konstytucyjny uchwał Sądu Najwyższego w takich sprawach jak: ● wybór prof. Małgorzaty Gersdorf na stanowisko Pierwszego Prezesa SN, ● naruszenie Konstytucji RP przez Prezydenta Andrzeja Dudę w związku ułaskawieniem wiceprezesa PiS Mariusza Kamińskiego i jego współpracowników, ● zakaz interpretowania przepisów procedury karnej w sposób umożliwiający wykorzystywanie przez prokuratora, w trybie zgody następczej, podsłuchanych rozmów w sprawach drobnych przestępstw pomijanych przez przepisy określające granice niejawnej kontroli rozmów, ● pytania prejudycjalne skierowane do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w zakresie dopuszczalności zawieszenia przez Sąd Najwyższy przepisów ustawy w trybie tymczasowego zabezpieczenia, ● stwierdzenie przez Trybunał Konstytucyjny sprzeczności z ustawą zasadniczą regulacji prawa europejskiego w zakresie dopuszczalności występowania przez polskie sądy z pytaniami do TSUE w sprawach dotyczących sądownictwa. Łatwo dostrzec także zaangażowanie prokuratury w działania mające na celu obronę światopoglądu bliskiego konserwatywnej części społeczeństwa stanowiącej znaczną część elektoratu PiS: ● W przypadku nauczycielki z Krapkowic, która uzyskała odszkodowanie z powodu szykan wywołanych sprzeciwem wobec umieszczenia w pokoju nauczycielskim symbolu religijnego, prokuratora w postępowaniu cywilnym popierała apelację szkoły, ● Jarosław Duś, Dyrektor Biura Prokuratora Krajowego, przesłał do stosowania w prokuraturze pismo Stowarzyszenia „Ordo Iuris” dotyczące ścigania przypadków ułatwiania aborcji dokonywanej poza granicami Polski.

2. Przykłady budzących wątpliwości działań śledczych prokuratury Należy podkreślić, że dążenie do podporządkowania wymiaru sprawiedliwości interesom władzy wykonawczej znalazło także wyraz w działalności śledczej prokuratury. Oto przykłady: ● Uchwalona 11 marca 2016 r. zmiana procedury umożliwiła przejęcie – w procesie dotyczącym śmierci Jerzego Ziobro, ojca Zbigniewa Ziobro, pierwotnie zainicjowanym przez rodzinę zmarłego – funkcji oskarżyciela przez prokuratora działającego z urzędu. To zadanie powierzono prokuratorowi Pawłowi Bacy delegowanemu do krakowskiego wydziału Prokuratury Krajowej. W końcowej fazie procesu rodzina Jerzego Ziobry złożyła zawiadomienie o przestępstwie dotyczące sędzi Agnieszki Pilarczyk. Śledztwo w sprawie sędzi wszczęła niezwłocznie kierowana przez Tomasza Janeczka katowicka prokuratura regionalna, a już po kilku dniach prokurator Paweł Baca złożył z tego powodu wniosek o wyłączenie jej ze sprawy. Wniosek okazał się nieskuteczny, sędzia wydała wyrok uniewinniający. Prokurator Paweł Baca awansował i popiera skargę odwoławczą w II instancji. W toku postępowania odwoławczego prokurator Baca i oskarżyciele posiłkowi domagają się od biegłych zdystansowania się od opinii wydanej na piśmie. Wcześniej wobec profesorów medycyny opiniujących w sprawie zgony Jerzego Ziobro podejmowano intensywne czynności śledcze – z przeszukaniem włącznie – w sprawie zawyżenia rachunku za wydaną ekspertyzę. ● Nowelizacja art. 55 par. 4 Kodeksu postępowania karnego pozwoliła, aby prokurator Przemysław Ścibisz z Prokuratury Okręgowej Warszawa-Praga zastąpił oskarżycieli posiłkowych i przejął rolę oskarżyciela w procesie przeciwko Tomaszowi Arabskiemu oskarżonemu o wadliwy nadzór nad przygotowaniem zakończonego tragicznie lotu do Smoleńska. ● Sprawa posła Stanisława Gawłowskiego, który został ostatecznie aresztowany. Przyjęto, że może utrudniać postępowanie, mimo że zarzucane mu czyny mają charakter zadawniony, a przedmiot postępowania był publicznie znany. Sprawa prowadzona jest w szczecińskim wydziale zamiejscowym Prokuratury Krajowej, mimo że wyjaśniane zdarzenia miały miejsce w Warszawie. Zarzuty posłowi przedstawili delegowani do tego wydziału z prokuratur okręgowych Katarzyna Pokorska i Witold Grdeń . ● Popełnienie przestępstw urzędniczych związanych z pełnionymi w przeszłości funkcjami zarzucono byłym szefom Policji, Służby Celnej, ABW i CBA. Postepowania prowadzone są poza właściwością prokuratur: w sprawie dotyczącej Marka Działoszyńskiego śledztwo prowadzi prokurator Karol Blajerski delegowany z chełmskiej prokuratury rejonowej do Prokuratury Okręgowej w Lublinie ; przeciwko Pawłowi Wojtunikowi śledztwo prowadzi Dorota Kuk-Turek awansowana w 2017 r. na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej i delegowana do Prokuratury Regionalnej w Krakowie; przeciwko Krzysztofowi Bondarykowi śledztwo prowadzi Dorota Bielicka delegowana z Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce do Prokuratury regionalnej w Białymstoku. W marcu 2017 r. postępowanie przeciwko Jackowi Kapicy umorzone zostało przez poznańską prokuraturę z powodu braku cech przestępstwa. Prokuratura Krajowa przekazała sprawę do Białegostoku. Prokurator Grzegorz Masłowski delegowany z prokuratury okręgowej do podlaskiego wydziału zamiejscowego Prokuratury Krajowej zmienił kwalifikację prawną na surowszą i przyjął, że Jacek Kapica dopuścił się umyślnie zaniechań w celu przysporzenia korzyści majątkowej w wysokości 21 miliardów złotych nieznanym mu osobom, które organizowały gry hazardowe na automatach. Sąd Rejonowy w Białymstoku w maju 2018 r., uznał zatrzymanie Jacka Kapicy za bezzasadne i uchylił zastosowane przez prokuratora poręczenie majątkowe. W lipcu 2018 r. prokurator Grzegorz Masłowski skierował akt oskarżenia w tej sprawie. ● W reakcji na pierwsze zapowiedzi powołania komisji śledczej w sprawie zaniechania poboru podatku VAT, Zbigniew Ziobro i Bogdan Święczkowski w trakcie konferencji prasowej 10 sierpnia 2017 r. powiadomili o prowadzonym w białostockiej prokuraturze śledztwie w sprawie sprzyjania przez prokuratora, sędziów Sądu Najwyższego i urzędników Ministerstwa Finansów „mafii vatowskiej” oraz ich odpowiedzialności za zaniechanie w latach 2008-2015 poboru 250 miliardów złotych z podatku VAT. Także w tym przypadku osoby te miały działać na korzyść nieznanych im sprawców nadużyć. ● Prokurator Wydziału do spraw Wojskowych Prokuratury Okręgowej w Warszawie ppłk. Jan Zarosa , który w kwietniu 2016 r. awansował w hierarchii prokuratorskiej i wojskowej, doprowadził do zatrzymania i przedstawienia w grudniu 2017 r. zarzutów szpiegostwa generałom Januszowi Noskowi i Piotrowi Pytlowi – byłym szefom Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Przyczyną było prowadzenie rutynowych uzgodnień z rosyjskimi służbami. Sąd uznał zatrzymanie przez Żandarmerię Wojskową 6 grudnia 2017 r. Piotra Pytla za bezzasadne. ● Śledztwa nie uniknął były Prezes Trybunału Konstytucyjnego prof. Andrzej Rzepliński. Prokuratorzy Adam Roch i Krzysztof Błach z Prokuratury Regionalnej w Katowicach badali decyzje podejmowane po zaprzysiężeniu przez Prezydenta RP sędziów dublujących prawidłowo obsadzone stanowiska. Przedmiotem śledztwa, które wszczęto w sierpniu 2016 r. jest niedopuszczenie do orzekania przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego trzech sędziów zaprzysiężonych w nocy przez Prezydenta i naruszenie ich praw pracowniczych. Sprawę przekazała do Katowic Prokuratura Krajowa. Prokuratura nie informuje o efektach postepowania. ● Zaskakujące rozmiary osiągnęła synergia działań wrocławskiej Prokuratury Regionalnej z decyzjami politycznymi w przypadku powołania Patryka Jakiego na przewodniczącego komisji weryfikacyjnej do spraw reprywatyzacji. Nominacji dokonanej 11 maja 2017 r. towarzyszyła informacja prokuratury o zatrzymaniu 8 prawników podejrzewanych o nadużycia popełnione w Warszawie. ● Patryk Jaki mógł ponadto liczyć na skrupulatne i długotrwałe śledztwo, które jednak nie potwierdziło, że pomówiony przez niego poseł Robert Kropiwnicki świadomie wynajął i czerpał korzyści z działalności w jego mieszkaniu agencji towarzyskiej. Śledztwo wszczęto po pomówieniu przez Patryka Jakiego Roberta Kropiwnickiego z trybuny sejmowej w 2016 r., a umorzono w lipcu 2018 r. Sprawę początkowo prowadzono w Legnicy. Później została ona przekazana przez Prokuraturę Krajową Prokuraturze Regionalnej w Krakowie. Rangę jaką nadano temu śledztwu wyjaśnia w części postępowanie cywilne prowadzone przeciwko Patrykowi Jakiemu o naruszenie dóbr osobistych Roberta Kropiwnickiego. ● Wiesław Dworczak awansowany w 2016 r. na prokuratora Prokuratury Regionalnej we Wrocławiu i powołany na funkcję Prokuratora Okręgowego w Świdnicy w styczniu 2018 r. przedstawił zarzut z art. 231 par. 2 k.k. b. funkcjonariuszowi ABW płk. Mirosławowi Grabowieckiemu. Powodem było wydanie certyfikatu bezpieczeństwa generałowi Krzysztofowi Bondarykowi. Byłemu Szefowi ABW certyfikat umożliwiał wstęp do położonych w gmachu Agencji pomieszczeń charytatywnej fundacji powołanej w celu wspierania pracowników UOP, ABW oraz członków ich rodzin. Jesienią 2017 r. naczelnik Wydziału Śledczego Prokuratury Okręgowej w Świdnicy umorzył śledztwo w tej sprawie z powodu braku cech przestępstwa. Wiesław Dworczak podjął śledztwo i przedstawił płk. Mirosławowi Grabowieckiemu zarzut popełnienia poważnego przestępstwa po osobistej interwencji Bogdana Święczkowskiego .

3. Przykłady budzących wątpliwości zaniechań prokuratury Prokuratura jest wyrozumiała i powściągliwa w swoich działaniach przede wszystkim wobec osób z kręgu władzy lub jej szeroko rozumianego elektoratu: ● Pełniący funkcję naczelnika w Prokuraturze Okręgowej Warszawa – Praga, awansowany w sierpniu 2016 r. prokurator Tomasz Kuroszczyk, początkowo odmówił wszczęcia, a następnie – po orzeczeniu sądu – w lutym 2018 r. umorzył ostatecznie śledztwo w sprawie zaniechania publikacji wyroków Trybunału Konstytucyjnego w Dzienniku Ustaw. ● Wolno i bez efektów prowadzone jest w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie śledztwo dotyczące wykorzystania niezgodnie z przeznaczeniem przez partię Zbigniewa Ziobry „Solidarna Polska” dotacji z Unii Europejskiej w wysokości 40 000 euro, która miała być przeznaczona na organizację konferencji klimatycznej. W trakcie śledztwa z portalu You Tube został usunięty w niejaśnionych okolicznościach film, który miał dokumentować, że dotacja została w rzeczywistości przeznaczona na organizację konwencji partyjnej. ● Prokurator Okręgowy w Warszawie Paweł Blachowski osobiście rozpoznał zawiadomienie dotyczące wydania przez Zbigniewa Ziobrę rozporządzenia z przekroczeniem delegacji ustawowej. Prokuratorom Prokuratury Krajowej z mocą wsteczną przyznano uprawnienie do pobierania dodatków mieszkaniowych w wysokości 2.700 zł miesięcznie. Upoważnienie ustawowe uprawniało Ministra Sprawiedliwości do uregulowania sytuacji prokuratorów delegowanych i pełniących obowiązki poza stałym miejscem pracy. Rozporządzenie wydane przez Zbigniewa Ziobrę objęło prokuratorów powołanych do Prokuratury Krajowej, którzy pełnili służbę w miejscu powołania. Łączna wysokość wypłat obciążyła budżet państwa kwotą kilku milionów złotych. Paweł Blachowski 30 sierpnia 2017 r. odmówił niezasadnie wszczęcia śledztwa w tej sprawie, uznając, że przekroczenie delegacji ustawowej nie miało miejsca. ● Daniel Obajtek, obecny Prezes Zarządu Orlen S.A. nie doczekał się oczyszczenia od zarzutów w postepowaniu sądowym. W 2016 r. prokurator Prokuratury Okręgowej w Ostrowie Wielkopolskim oskarżył go o spowodowanie szkody w zarządzanej spółce i osiągnięcie korzyści majątkowej oraz o przyjęcie łapówki. Kilka miesięcy później Prokuratura Okręgowa w Piotrkowie Trybunalskim cofnęła akt oskarżenia i sprawę D. Obajtka przekazała krakowskiemu wydziałowi zamiejscowemu Prokuratury Krajowej. Tam prokurator Tomasz Dudek delegowany z prokuratury okręgowej inaczej ocenił te same dowody i w czerwcu 2017 r sprawę umorzył. ● Jednego dnia potrzebował delegowany do Prokuratury Okręgowej Warszawa-Praga prokurator Mariusz Matys, by w lipcu 2016 r. podjąć na nowo i umorzyć śledztwo w sprawie wielokrotnego naruszenia prawa przez Mariusza Kamińskiego podczas operacji CBA „Krystyna” dotyczącej zakupu wilii w Kazimierzu Dolnym przez Jolantę Kwaśniewską. Prokurator nie dopatrzył się przestępstwa w działaniach byłego Szefa CBA. Pierwotnie śledztwo zostało umorzone jedynie z powodów formalnych, gdyż Sejm w 2014 r. nie wyraził zgody na uchylenie immunitetu Mariuszowi Kamińskiemu. ● W tej samej prokuraturze 30 września 2016 r. umorzono śledztwo przeciwko byłemu funkcjonariuszowi CBA Tomaszowi Kaczmarkowi podejrzanemu o złamanie prawa w trakcie realizacji prowokacji w ramach akcji „Krystyna”. Śledztwo, po zwrocie aktu oskarżenia przez sąd, umorzył delegowany wówczas z prokuratury rejonowej prokurator Adam Borkowski . W maju 2017 r. Adam Borkowski uzyskał stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej Warszawa Praga, a na początku 2018 r. został zastępcą szefa tej jednostki. ● Prokuratura dość szczególnie oceniła również wniesione wcześniej własne kasacje na niekorzyść uniewinnionych, a uznawanych za przychylnych władzy dziennikarzy. Cofając wniesione kasacje prokuratorzy uniemożliwili kontrolę wyroków uniewinniających przez Sąd Najwyższy. Na przykład szefowa Prokuratury Okręgowej w Opolu Agnieszka Mulka-Sokołowska nie dopuściła do rozpoznania własnej kasacji na niekorzyść Doroty Kani uniewinnionej od zarzutu płatnej protekcji. Kasacja wniesiona 16 sierpnia 2016 r. została cofnięta po tygodniu. Od podobnego zarzutu płatnej protekcji został uniewinniony Wojciech Sumliński. W tym przypadku jednak kasacja została cofnięta na polecenie Cezarego Kamińskiego – zastępcy dyrektora Departamentu ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej – kilkanaście dni przed wyznaczoną na 10 maja 2017 r. rozprawą . ● Prokurator Magdalena Kołodziej pełniąca funkcję naczelnika wydziału śledczego Prokuratury Okręgowej w Warszawie dwukrotnie umorzyła śledztwo w sprawie organizacji i przebiegu 33 posiedzenia Sejmu 16 grudnia 2016 r., które zostało przeniesione do Sali Kolumnowej. ● Prokurator Magdalena Kołodziej odmówiła ścigania z urzędu sprawców lżenia i spowodowania obrażeń ciała uczestniczek kontrmanifestacji z 11 listopada 2017 r. Oceniła, że zdarzenie stanowiło występek ścigany z oskarżenia prywatnego, a interes społeczny nie wymaga ściągania przez prokuraturę agresywnych napastników. Kobiety protestowały przeciwko nacjonalistycznym symbolom, hasłom i mowie nienawiści uczestników „Marszu Niepodległości”. Dodać warto, że przeciwko pokrzywdzonym w tym zdarzeniu kobietom Policja skierowała wnioski o ukaranie z powodu zakłócania legalnego zgromadzenia. ● Prokuratorzy wielokrotnie wykazywali pobłażliwość lub bezradność wobec mowy nienawiści, czyli wypowiedzi lżących innych ludzi z powodu ich wyznania, narodowości lub przynależności etnicznej. Prokuratury w Białymstoku i we Wrocławiu umarzały postępowania w sprawie antysemickich wypowiedzi Jacka Międlara. 16 kwietnia 2016 r. ksiądz Jacek Międlar wygłosił w białostockiej Katedrze kazanie, w którym mówił o „otumanionym żydowskim motłochu” i „żydowskich frajerach”. Na zorganizowanej tuż potem manifestacji wznosił powtarzane przez jej uczestników hasło „A na drzewach zamiast liści będą wisieć syjoniści”. Śledztwo w tej sprawie przejął od podległego prokuratora Marek Czeszkiewicz – ówczesny Prokurator Okręgowy w Białymstoku delegowany do pełnienia tej funkcji z Prokuratury Rejonowej w Siemiatyczach. A następnie umorzył je 17 września 2016 r. z powodu braku cech przestępstwa. Dwa dni później Marek Czeszkiewicz został awansowany przez Zbigniewa Ziobro na stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku. ● Prokurator Justyna Pilarczyk na polecenie zastępcy Prokuratora Regionalnego we Wrocławiu Jerzego Duplagi, cofnęła własny akt oskarżenia i umorzyła postępowanie przeciwko szefowej ONR Justynie Helcyk, która na wiecu wzywała do powstrzymania „islamskiego ścierwa, przybyłego do Europy, by gwałcić białe kobiety” . ● Wrocławska prokuratura rejonowa wniosła, na polecenie zastępcy Prokuratora Regionalnego we Wrocławiu Jerzego Duplagi apelację na korzyść ostatecznie skazanego antysemity Piotra Rybaka, który na wrocławskim rynku spalił kukłę Żyda. Piotr Rybak znany jest z pozowania do zdjęć w towarzystwie Zbigniewa Ziobro i Patryka Jakiego. ● Podobna sytuacja miała miejsce w sprawie osoby znanej w mediach pod pseudonimem „Sitas” lidera Stowarzyszenia „Duma i Nowoczesność”. Tym razem postępowanie, po zwrocie sprawy z sądu, umorzyła gliwicka prokuratura rejonowa. W późniejszym czasie „Sitas” zorganizował w lesie pod Wodzisławiem Śląskim „urodziny Hitlera” .

4. Przykłady budzącego wątpliwości przenoszenia spraw pomiędzy prokuraturami i prokuratorami Kodeks postępowania karnego stanowczo określa jedynie kompetencje sądów do rozpoznawania poszczególnych spraw karnych. Przepisy procedury wskazują zarówno miejsce rozpoznania sprawy (właściwość miejscową), jak i sąd uprawniony do rozpoznania sprawy określonej kategorii (właściwość rzeczową). W prokuraturze natomiast obowiązuje zasada indyferencji. Poza ściśle określonymi wyjątkami, czynności podejmowane przez każdego prokuratora – bez względu na jego miejsce urzędowania i zajmowane stanowisko służbowe – są prawnie skuteczne. Przepisy wewnętrzne, które regulują kwestię właściwości jednostek prokuratury mają zatem charakter organizacyjny. Zasadę indyferencji dopełnia zasada substytucji, która pozwala kolejnym w hierarchii prokuratury szefom jednostek (począwszy od prokuratur okręgowych) na przekazywanie podległym prokuraturom spraw do prowadzenia poza właściwością tych jednostek. Przekazanie sprawy w tym trybie może nastąpić jeszcze przed wszczęciem śledztwa, w jego trakcie, a także po umorzeniu z zaleceniem podjęcia postępowania na nowo i kontynuowania. W prokuraturze „dobrej zmiany” mechanizm ten jest wykorzystywany, by powierzać sprawy jednostkom, których kierownictwo i prokuratorzy mogą zapewniać zakończenie postępowania zgodnie z oczekiwaniami przełożonych oraz jednocześnie uniknąć wydawania formalnego polecenia nakazującego konkretne jej rozstrzygnięcie. W tym samym celu stosowany jest również mechanizm przejmowania spraw do prowadzenia przez jednostki wyższego rzędu. W oparciu o informacje medialne można uznać, że tego rodzaju motywacja lub niezadowolenie z dotychczasowych efektów śledztw spowodowała przeniesienie następujących spraw: ● postępowanie przeciwko Danielowi Obajtkowi, obecnemu Prezesowi Zarządu Orlen S.A. pierwotnie prowadzono w Prokuraturze Okręgowej w Ostrowie Wielkopolskim. W 2016 r. prokurator Prokuratury Okręgowej w Ostrowie Wielkopolskim oskarżył go o spowodowanie szkody w zarządzanej spółce i osiągnięcie korzyści majątkowej oraz o przyjęcie łapówki. Funkcję oskarżyciela przed sądem w Sieradzu powierzono Prokuraturze Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim, która zwróciła się o zwrot sprawy prokuratorowi. Sprawę przeciwko D. Obajtkowi przekazano ostatecznie krakowskiemu wydziałowi zamiejscowemu Prokuratury Krajowej, gdzie prokurator Tomasz Dudek delegowany z prokuratury okręgowej w czerwcu 2017 r sprawę umorzył. ● śledztwo w sprawie domniemanej korupcji w Sądzie Najwyższym wszczęto, na podstawie materiałów operacyjnych CBA, w 2008 r. w krakowskim wydziale zamiejscowym Prokuratury Krajowej. We wrześniu 2012 r. postępowanie zostało umorzone. Wobec publicznych protestów b. szefa CBA Mariusza Kamińskiego Prokurator Generalny sprawę przekazał do oceny Prokuraturze Apelacyjnej w Gdańsku, gdzie śledztwo w czerwcu 2015 r. zostało ponownie umorzone. W 2017 r. Prokuratura Krajowa przekazała śledztwo lubelskiemu wydziałowi zamiejscowemu, gdzie zostało podjęte na nowo . ● śledztwo w sprawie nadużyć finansowych wynikających z przepływów środków między luksemburską spółką, w której członkiem zarządu jest Grzegorz Bierecki, a krajowymi SKOK-ami toczyło się w gdańskiej prokuraturze okręgowej od 2014 r. Prowadziła je prokurator Joanna Władczyn-Hojda, która zmierzała do przedstawienia zarzutów Grzegorzowi Biereckiemu. Nie potrafiła jednak wyegzekwować wydania istotnego w sprawie kontraktu menedżerskiego z luksemburskim holdingiem, ponieważ Grzegorz Bierecki powołał się na tajemnicę przedsiębiorstwa. 20 października 2015 r. główny wątek śledztwa został przejęty przez Prokuraturę Apelacyjną w Gdańsku. Sprawę powierzono prokuratorowi Cezaremu Szostakowi z wydziału ds. przestępczości zorganizowanej. Prokurator Szostak bez przeprowadzenia nowych dowodów śledztwo umorzył. Aktualnie Joanna Władczyn–Hojda jest prokuratorem Prokuratury Regionalnej w Gdańsku, natomiast prokurator Cezary Szostak został w kwietniu 2016 r. delegowany do gdańskiego wydziału zamiejscowego Prokuratury Krajowej. ● śledztwo dotyczące nadużyć w prowadzeniu gier hazardowych z wykorzystaniem automatów o niskich wygranych prowadzono w Białymstoku od 2008 r. W lipcu 2014 r. wobec kontrowersji związanych z zamiarem przedstawieniu zarzutów Jackowi Kapicy i innym funkcjonariuszom resortu finansów, Prokurator Generalny sprawę przekazał poznańskiej prokuraturze. W marcu 2017 r. postępowanie przeciwko Jackowi Kapicy zostało umorzone z braku cech przestępstwa. Prokuratura Krajowa, po zakwestionowaniu postanowienia, przekazała sprawę do Białegostoku. Prokurator Grzegorz Masłowski, delegowany z prokuratury okręgowej do podlaskiego wydziału zamiejscowego Prokuratury Krajowej zmienił kwalifikację prawną na surowszą i przyjął, że Jacek Kapica dopuścił się umyślnie zaniechań, w celu przysporzenia korzyści majątkowej w wysokości 21 miliardów złotych nieznanym mu osobom, które organizowały gry hazardowe na automatach. W lipcu 2018 r. prokurator Grzegorz Masłowski, który prowadził to śledztwo przed przekazaniem do Poznania, skierował akt oskarżenia w tej sprawie. Akt oskarżenia obejmuje siedmiu innych urzędników resortu finansów. ● śledztwo w sprawie udziału innych osób (poza prawomocnie skazanymi w grudniu 2008 r.) w uprowadzeniu i zabójstwie Krzysztofa Olewnika zostało przejęte w 2008 r. z Olsztyna, na podstawie decyzji Prokuratora Krajowego, przez gdański wydział zamiejscowy Prokuratury Krajowej. Wobec zapowiedzi umorzenia postępowania, zastępca Prokuratora Generalnego Beata Marczak, przekazała sprawę do prowadzenia krakowskiemu oddziałowi zamiejscowemu . ● śledztwo w sprawie zabójstwa Joanny Brzeskiej, założycielki i działaczki Warszawskiego Stowarzyszenia Lokatorów, zostało umorzone przez warszawską prokuraturę okręgową w kwietniu 2013 r. z powodu niewykrycia sprawcy przestępstwa. We wrześniu 2016 r. Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro polecił przekazać sprawę Prokurze Regionalnej w Gdańsku z zadaniem jej pełnego wyjaśnienia. Postępowanie prowadzone jest bez istotnych efektów . ● śledztwo dotyczące nieprawidłowości związanych z zawarciem przez PKP S.A. umowy na kwotę 2 mln złotych o zapewnienie bezpieczeństwa osobom podróżującym na Światowe Dni Młodzieży prowadziła od 2016 r. Prokuratura Okręgowa w Warszawie. W przetargu miały być faworyzowane spółki GromGroup i SensusGroup. Prokurator Maria Tomczak z Prokuratury Okręgowej w Warszawie przedstawiła zarzuty prezesom jednej ze spółek PKP i byłym funkcjonariuszom BOR. W czerwcu 2017 roku, już w końcowej fazie śledztwa, Prokurator Apelacyjny w Warszawie przekazał postępowanie do prowadzenia Prokuraturze Okręgowej Warszawa Praga w Warszawie, gdzie sprawa utknęła . ● śledztwo dotyczące włamania się na konto sędziego Wojciecha Łączewskiego na portalu Twitter i skasowania zamieszczonych wpisów toczyło się od połowy 2015 r. w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie. Sędzia W. Łączewski skazał (później ułaskawionych) Mariusza Kamińskiego i jego współpracowników z CBA za przeprowadzenie prowokacji wobec Andrzeja Leppera z naruszeniem prawa. W drugiej połowie 2018 r. Prokurator Krajowy śledztwo przekazał Prokuraturze Regionalnej we Wrocławiu, która wyznaczyła do jego prowadzenia Prokuraturę Okręgową w Legnicy . ● śledztwo w sprawie decyzji kadrowej byłego Szefa ABW Krzysztofa Bondaryka początkowo prowadzono w Prokuraturze Okręgowej w Ostrołęce. Postępowanie przejęła do prowadzenia nadrzędna jednostka, gdzie delegowano do prowadzenia tej sprawy prokurator Dorotę Bielicką. 31 lipca 2018 r. Dorota Bielicka delegowana z Prokuratury Okręgowej w Ostrołęce do Prokuratury Regionalnej w Białymstoku przedstawiła generałowi Krzysztofowi Bondarykowi zarzut popełnienia przestępstwa z art. 231 par. 2 k.k. ● w sierpniu 2018 r. prokurator Piotr Skiba z Prokuratury Rejonowej Warszawa Śródmieście-Północ, wszczął z urzędu śledztwo w sprawie publicznego znieważenia Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego prof. Małgorzaty Gersdorf przez dziennikarza Cezarego Gmyza. Śledztwo przejęła do prowadzenia jednostka nadrzędna – Prokuratura Okręgowa w Warszawie. Prokurator Piotr Skiba we wrześniu został delegowany – bez jego zgody – do Prokuratury Rejonowej w Grodzisku Mazowieckiem. Decyzję o delegowaniu na okres 2 miesięcy podjął Prokurator Okręgowy w Warszawie Piotr Blachowski, a na dalszy czas Prokurator Krajowy . ● podobny mechanizm zastosowano w śledztwie dotyczącym Dariusza Nowaka, działacza partii Prawo i Sprawiedliwość, który pełnił od stycznia 2018 r. obowiązki komisarza gminy Nadarzyn. Śledztwo w sprawie nadużyć komisarza prowadziła Prokuratura Rejonowa w Pruszkowie. Ujawnienie zamiaru przedstawienia Dariuszowi Nowakowi zarzutów spowodowało przejęcie sprawy do prowadzenia w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie (źródło: informacja własna). ● wyrazisty przejaw wykorzystania obowiązujących w prokuraturze zasad indyferencji i substytucji widoczny jest na styku działalności Prokuratury Okręgowej w Białymstoku i postępowań dotyczących ksenofobicznych oraz nienawistnych wystąpień Jacka Międlara. Analiza publicznych wypowiedzi z 16 kwietnia 2016 r. skłaniała prokuratora Bartłomieja Horbę z białostockiej prokuratury rejonowej do przedstawienia J. Międlarowi zarzutów. Sprawę przejął do osobistego prowadzenia ówczesny Prokurator Okręgowy w Białymstoku, delegowany do pełnienia tej funkcji z prokuratury rejonowej Marek Czeszkiewicz, który to śledztwo umorzył 17 września 2016 r. z powodu braku cech przestępstwa. Dwa dni później Marek Czeszkiewicz otrzymał stanowisko prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku, którą kierował już od kilku miesięcy. W 2018 r. prokurator wrocławskiej prokuratury rejonowej w oparciu o opinię biegłych z zakresu językoznawstwa, religioznawstwa i historii postanowił objąć śledztwem i przedstawić Jackowi Międlarowi zarzuty z powodu innych publicznych wystąpień, które były przedmiotem umorzonych postępowań. Wrocławska prokuratura rejonowa wcześniej na polecenie zastępcy Prokuratora Generalnego Krzysztofa Sieraka cofnęła z sądu własny akt oskarżenia i powołała biegłych. Wobec zamiaru przedstawienia nowych zarzutów sprawę Jacka Międlara wrocławska prokuratura okręgowa przekazała prokuraturze białostockiej. Tam śledztwo prowadzi osobiście Andrzej Prymuski, który od 2017 r. jest szefem Prokuratury Okręgowej w Białymstoku. Do ogłoszenia nowych zarzutów nie doszło, gdyż prokurator Andrzej Prymuski zamierza powołać kolejnych biegłych, którzy ocenią kontekst językowy, religijny i historyczny wypowiedzi Jacka Międlara . ● zasadę indyferencji wykorzystał także Zbigniew Ziobro w sprawie żądania korzyści majątkowej wielkiej wartości przez Marka Chrzanowskiego, szefa Komisji Nadzoru Finansowego, od biznesmena Leszka Czarneckiego. Sprawa, z polecenia Prokuratora Generalnego, trafiła do katowickiego wydziału Prokuratury Krajowej, pomimo że samo zdarzenie miało miejsce w Warszawie, gdzie przebywają uczestnicy zdarzenia, świadkowie oraz gdzie znajdują się siedziby organów posiadających dokumenty związane ze sprawą. Prokuratorzy z Katowic cieszą się niezmiennie zaufaniem Zgniewa Ziobry, który nie dostał się na aplikację prokuratorską w Krakowie i ostatecznie odbył ją w Katowicach. Ze Śląska i Zagłębia pochodzi większość zastępców Prokuratora Generalnego: Święczkowski, Pasionek, Hernand, Sierak i Funiok . ● Krajowa Rada Prokuratorów przy Prokuraturze Generalnym zachowuje całkowitą bierność w przypadku szykan wobec prokuratorów akcentujących swoją niezależność, choć z mocy ustawy jest jedynym organem stojącym na straży neutralności prokuratorów i prokuratury. Rada jest organem doradczym Prokuratora Generalnego. W jej skład wchodzi 22 prokuratorów: Prokurator Krajowy, 16 prokuratorów pochodzących z wyboru i 5 prokuratorów powołanych przez Prokuratora Generalnego. Kadencja Rady trwa dwa lata. Nominalnie Radzie przewodniczy Prokurator Generalny, a faktycznie rolę tę odgrywa Prokurator Krajowy Bogdan Święczkowski. Rada pierwszej kadencji na lata 2016-2018 została w całości powołana przez Prokuratora Generalnego. Uchwalono wtedy regulamin Rady stanowiący o jej fasadowym charakterze. Podjęto także uchwałę, która uzależnia zajęcie się przez Radę kwestią naruszanie niezależności prokuratora od wniosku osoby bezpośrednio zainteresowanej.

---

Raport opracował zespół redakcyjny serwisu „państwo-pis.pl” Warszawa 26 listopada 2018 r.

---

Serwis „państwo-pis.pl” Redaktor naczelny: Krzysztof Król Nr rejestru prasowego: PR20461 Wydawca: stowarzyszenie zwykłe „Paragraf-Państwo” REGON: 380771823 Adres: ul. Grodeckiego 14, 05-822 Milanówek kontakt: [email protected] Adres internetowy: www.panstwo-pis.pl

---